ՍԵՐԳԻՅ ԲՈՒԼԳԱԿՈՎԻ ԵՎ ՆԻԿՈԼԱՅ ԲԵՐԴՅԱԵՎԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ՓԻԼԻՍՈՓԱՅՈՒԹՅՈՒՆԸ ԴՈԳՄԱՏԻԿԱՅԻ ԵՎ ԴՈԳՄԱՏԻԶՄԻ ՀԱՄԱՏԵՔՍՏՈՒՄ (ԷՍՍԵ)
- Սերգիյ Բուլգակով. Մարդկության ծնունդը պատմության մեջ[1]
Հ. Սերգիյ Բուլգակովը
Սերգիյ Բուլգակովի (1871-1944) վերաբերմունքը դոգմատիկայի հանդեպ արտահայտված ենք գտնում նրա «Անվան փիլիսոփայությունը», «Փիլիսոփայության ողբերգությունը» գործերում, որտեղ նա հատկապես դիտարկում է փիլիսոփայության և դոգմատիկայի փոխհարաբերության հարցերը: Նա հանգում է այն մտքին, որ քրիստոնեական մտահայեցությունը կարող է առանց աղավաղումների արտահայտվել բացառապես դոգմաների տեսքով, իսկ փիլիսոփայության համար սկզբունքորեն անհասանելի է քրիստոնեական ճշմարտության ճշգրիտ արտահայտումը: Այս սկզբունքով առաջնորդվելով է նա կառուցում իր պատմության փիլիսոփայությունը` սկսած արարչագործությունից մինչ վերջին ժամանակները:
Ըստ նրա` մարդկության պատմությունը բացվում է Դրախտից վտարվելուց հետո: Եվան ծնում է Կայենին, Աբելին, ապա` Սեթին և այսպես սկսվում է մարդկության աստիճանական ծնունդը` սերունդների հերթափոխով: Այսինքն այն, ինչ պետք է տեղի ունենար Դրախտում (աճեցե՛ք և բազմացե՛ք …)` իրականացվեց վտարման մեջ` երկրի վրա` միաժամանակ նշված պատվիրանը պահպանվեց:
ՄԵՆՔ՝ ՎԱՐԴԱՆԱՆՔ. Հայ մոր հավատը և կամքի ուժը
Հայոց ցեղասպանության սրբադասված մարտիրոսների քրիստոնեական սխրանքի մասին կարելի է պատկերացում կազմել տարատեսակ վկայություններից:
Այդպիսի պատումներից է կյուրինցի Մարիցա Գույումճյան-Տերտերյանի կյանքի դրվագներից մեկը: Երբ նա երեք տարեկան էր, իր ընտանիքի հետ բռնում է գաղթի ճանապարհը, հասնում Բեյրութ, հետագայում տեղափոխվում Ֆրանսիա: Նա պատմում է իր քսանչորսամյա մոր համարձակ սխրանքի մասին: Read the rest of this entry
Երիտասարդական IV գիտաժողով՝ Մատենադարանում
«Մատենադարանի երիտասարդ գիտաշխատողների միավորում» ՀԿ-ն 2018 թ. նոյեմբերի 28-30-ը կազմակերպում է երիտասարդական IV գիտաժողովը:
Զեկուցումներ կարող են ներկայացվել հետևյալ թեմաներով՝
– ձեռագրագիտություն և գրչության կենտրոններ,
– աղբյուրագիտություն, պատմագիտություն,
– հայոց լեզվի պատմություն,
– հայ գրականության պատմություն,
– արվեստագիտություն,
– արևելագիտություն,
– աստվածաբանություն, կրոնագիտություն:
Գիտաժողովի աշխատանքներն արդյունավետ կազմակերպելու համար կազմկոմիտեն սահմանել է հետևյալ ժամկետները՝
1. Մինչև սույն թվականի սեպտեմբերի 11-ը գիտաժողովի կազմկոմիտեին պետք է ներկայացնել զեկուցման հիմնադրույթները 350-400 բառի սահմաններում՝ ներառյալ զեկուցման թեման, մասնակցի անունը և ազգանունը, ինչպես նաև այն հաստատությունը, որը ներկայացնում է զեկուցողը (անկախ հետազոտողները նույնպես կարող են մասնակցել): Հիմնադրույթները պետք է արտացոլեն ներկայացվելիք զեկուցումը և ուսումնասիրության նպատակը:
Խնդրում ենք հիմնադրույթներն ուղարկել uyrm@matenadaran.am էլ. հասցեին:
2. Մինչև սույն թվականի հոկտեմբերի 20-ը դրական կարծիքներ ստացած հիմնադրույթների հեղինակները հնարավորություն կստանան ներկայացնելու իրենց զեկուցումները նոյեմբերի 28-30-ը Մատենադարանում կայանալիք գիտաժողովին:
ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ. ստացված հայտերի թվաքանակով պայմանավորված` գիտաժողովի կազմկոմիտեն նախապատվությունը տալու է միջնադարագիտական թեմաներին:
Աղբյուրը՝ matenadaran.am
ՄԵՆՔ՝ ՎԱՐԴԱՆԱՆՔ. հավատարիմ Քրիստոսի հավատքին…
Հայոց ցեղասպանության սրբադասված մարտիրոսների քրիստոնեական սխրանքի մասին կարելի է պատկերացում կազմել տարատեսակ վկայություններից: Ըստ այդ վկայությունների՝ բռնությունների ու սպանությունների ընթացքում ոճրագործները հիշատակում էին Հիսուս Քրիստոսի անունը: Այսինքն՝ հայերի թիրախավորման մեջ մեծ դեր ուներ նրանց քրիստոնեական ինքնությունը, որին մեր ազգը չէր պատրաստվում դավաճանել նույնիսկ մեռնելու սպառնալիքով: Ոճրագործներն իրենց հրահանգված սպանություններն ու բռնություններն իրականացնելիս, նպատակ ունենալով կոտրել հայ քրիստոնյայի տոկունությունն ու կրոնին հավատարիմ լինելը, հաճախ նաև կրոնափոխության մղելու համար շահարկում էին Հիսուս Քրիստոսի անունը: Մշեցի Եղիազար Կարապետյանի պատմածի համաձայն՝ էրզրումցի թուրք ոստիկաններից մեկն իրեն հետևյալն է պատմել. «Փողոցներում մի քանի դիակներ տեսնելով՝ Մուսա բեկի ձիավորներին հարցրի այդ սպանության պատճառը: Նրանք պատասխանեցին. «Հրաման կա, որ այսուհետև ով որ օսմանների հողում տա Հիսուս Քրիստոսի անունը, չպետք է կենդանի մնա»:
Գիտաժողով նվիրված Սեդրակ Բարխուդարյանի ծննդյան 120-ամյակին
ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի վիմագրության բաժինը ս/թ մայիսի 30-31-ը կազմակերպում է գիտաժողով՝ նվիրված ականավոր վիմագրագետ Սեդրակ Բարխուդարյանի ծննդյան 120-ամյակին։
Զեկուցումները պետք է նվիրված լինեն միջնադարյան Հայաստանի պատմությանն ու աղբյուրագիտությանը, ըստ այդմ՝ մասնակիցները կարող են հայտեր ներկայացնել գիտական հետևյալ ուղղություններով.
– Վիմագրագիտություն (հայ և օտարալեզու)
– Հնագրություն
– Աղբյուրագիտություն
Զեկուցումներին կհատկացվի 15-20 րոպե։
Գիտաժողովի աշխատանքային լեզուներն են՝ հայերեն, անգլերեն, ռուսերեն։
Մասնակցության հայտերն անհրաժեշտ է ուղարկել նշված էլ-փոստերի հասցեներով /ars.vimagraget@gmail.com, gagsar@mail.ru/ մինչև ս/թ մարտի 31-ը, իսկ զեկուցումների դրույթները (հայերեն, մինչև 1 համակարգչային էջ` 1800 նիշ ծավալով, unicode տառատեսակով)՝ ապրիլի 30-ը։ Հայտերի ստացումից հետո ընտրված մասնակիցները կտեղեկացվեն մինչև ապրիլի 10-ը։
Գիտաժողովի զեկուցումներն առանձին ժողովածուով կհրատարակվեն մինչև տարեվերջ։
Մասնակցության հայտի ձևը՝ սկզբնաղբյուր կայքում։
Սրբության ընկալումը քրիստոնեության մեջ. Պատմություն և ավանդույթ
Սուրբը կատարյալ քրիստոնյային հատուկ անբասիր կյանքով, վարքով ապրած, արդարացված ու հավատով փրկված, Սուրբ Հոգու շնորհն ընդունած, Աստծո ներգործությունն իր մեջ կենդանի պահած և նրա հետ մշտապես հաղորդության մեջ եղած մարդն է և, առհասարակ, սրբակյաց հավատացյալը:
Եթե աչքի անցկացնենք Սուրբ Գիրքը, կտեսնենք, որ «սուրբ» մակդիրը գործածված է նախևառաջ Աստծո վերաբերմամբ, քանի որ սրբությունը Աստծո ստորոգելիներից է. սրբության աղբյուրն Աստված Ինքն է: Արդեն Նոր կտակարանում Աստծուն, ինչպես նաև երկնային հրեշտակներին վերապահված սրբությունը քրիստոնեական առաջին դարերի գրականության մեջ Պողոս առաքյալի շնորհիվ տրվում է նաև երկրային արարածներին: Քրիստոսի փրկարար տնօրինությունից հետո սրբությունը թափանցեց մարդկային կյանք: Քրիստոսով բացվեց մարդու՝ սրբացման լուսապսակին արժանանալու ուղին:
Լևոն Խաչիկյանի ծննդյան 100-ամյակին նվիրված գիտաժողով / Conference dedicated to the 100th anniversary of the birthday of Levon Khachikyan
Հայ խորհրդային պատմաբան, բանասեր-աղբյուրագետ, պատմական գիտությունների դոկտոր (1962), պրոֆեսոր (1966), ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (1968), ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս: Նկարը՝ armenpress.am կայքից
Գիտաժողովի նիստերը տեղի են ունենալու Մատենադարանում, 2018 թ. հունիսի 28-30։
Զեկուցումները պետք է նվիրված լինեն միջնադարյան Հայաստանի պատմությանն ու մշակույթին, հայկական ձեռագրական ժառանգությանը։
Զեկուցումներին կհատկացվի 20 րոպե, հարցերին՝ 5 րոպե։
Գիտաժողովի աշխատանքային լեզուներն են՝ հայերեն, անգլերեն, ռուսերեն։
Մասնակցության հայտերն անհրաժեշտ է ուղարկել ստորև նշված էլ-փոստի հասցեով մինչև ս/թ մարտի 1-ը, իսկ զեկուցումների դրույթները (հայերեն և անգլերեն, մինչև 1 համակարգչային էջ` 1800 նիշ ծավալով, հայերենը` unicode տառատեսակով)՝ մարտի 31-ը։ Հայտերի ստացումից հետո ընտրված մասնակիցները կտեղեկացվեն մինչև ապրիլի 20-ը։
Գիտաժողովի զեկուցումները կհրատարակվեն մինչև տարեվերջ։
Կից ներկայացվում է մասնակցության հայտի ձևը (հայերեն, անգլերեն):
Բռնությունների և սպանությունների ծիսականացումը Մեծ եղեռնի ընթացքում. բարբարոսության դրսևորումները հոգևորականների հանդեպ
Ներսես եպիսկոպոս Դանիելյան (Գևորգ, 1868-1915 թթ.). Հաճնի, Ադանայի, Հալեպի, Յոզղաթի Հայ Առաքելական եկեղեցու հոգևոր առաջնորդ, գրող, մանկավարժ
Հայոց ցեղասպանության ընթացքում սպանությունները կատարվում էին հատուկ դաժանությամբ՝ կտտանքների ուղեկցությամբ՝ դրանց հաղորդելով ծիսականություն, հաճախ կիրառելով «քրիստոնեական» ենթատեքստ՝ խաչելով, սպանելով եկեղեցիների խորանների վրա և այլն: Առանձնահատուկ դաժան բռնությունների էին ենթարկվում քրիստոնյա հոգևորականները:
Հայերի կոտորածներին ծիսականություն հաղորդելու միտումը երևում է այն վկայություններում, որտեղ հատուկ բառեր, կոչեր, կանչեր, ձայնարկություններ, կրոնական բնույթի գործողություններ են օգտագործվում:
«Թաղման ծեսը հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրերը (Հայկական լեռնաշխարհ և Հարավային Կովկաս)» թեմայով գիտաժողով
Հարգելի գործընկերներ,
2018 թ. մայիսի 14-ից 16-ը ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտում նախատեսվում է անցկացնել գիտաժողով «Թաղման ծեսը հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրերը (Հայկական լեռնաշխարհ և Հարավային Կովկաս)» թեմայով:
Մասնակցել ցանկացողները պետք է պատրաստեն զեկուցման վերնագիրն ու աբստրակտը (մոտ կես էջի չափով) և լրացնեն գիտաժողովի մասնակցության առցանց հայտը մինչև 2018 թ․-ի ապրիլի 10-ը:
Կազմակերպիչներն ակնկալում են ստանալ վերլուծական բնույթի զեկուցումների հայտեր, նկարագրությամբ սահմանափակվող զեկուցումները չեն ընդունվելու:
Խմբագրակազմի կողմից ընտրված զեկուցումները կտպագրվեն առանձին գրքով:
Մանրամասները՝ սկզբնաղբյուր կայքում:
Սուրբ Հովհաննես Գ. Իմաստասեր Օձնեցի
Սուրբ Հովհաննես Օձնեցու արձանը Արդվիի Սուրբ Հովհաննես եկեղեցու բակում, հեղ.՝ Գ. Աբրահամյան, Ս. Բաբայան
2017 թ. լրացավ Ս. Հովհաննես (Հովհան) Գ. Իմաստասեր Օձնեցի (717-728 թթ.) կաթողիկոսի գահակալման 1300-ամյակը, որի առթիվ տարվա ընթացքում կազմակերպվեցին տարբեր գիտաժողովներ, հրատարակվեց գիրք՝ նվիրված իմաստասեր կաթողիկոսին, Արդվիում՝ Սուրբ Հովհաննես (Սրբանես) եկեղեցու բակում տեղադրվեց Օձնեցու արձանը, որի հեղինակները երիտասարդ քանդակագործներ Գեղամ Աբրահամյանն ու Սարգիս Բաբայանն են: Մենք էլ որոշեցինք այդ առթիվ բլոգի հետևողների և առհասարակ հետաքրքրվողների համար կազմել Հովհաննես Օձնեցուն, նրա ժամանակին, գործունեությանն ու երկերին նվիրված և համացանցում առանց հասանելի գիտական հրապարակումների մի ցուցակ. այն ըստ ուսումնասիրողների ազգանունների է: Ցուցակը կազմելիս առաջնորդվել, սակայն չենք սահմանափակվել հետևյալ աշխատության նմանատիպ ցուցակով.
Պօղոս Խաչատրեան, Հայ գրականութեան մատենագիտութիւն, լրացրեց եւ խմբագրեց՝ Արշակ Բանուչեանը, Երեւան, 2016, էջ 370-377: Read the rest of this entry
